دوران دفاع مقدس، گنجینه‌هایی قابل انتشار دارد

به گزارش نوید شاهد سیستان و بلوچستان، هفته کتاب و کتابخوانی، فرصت مناسبی است تا مروری بر آثار تولید شده در حوزه ایثار و شهادت داشته باشیم. به همین بهانه با یکی از نویسندگان حوزه دفاع مقدس گفتگویی داشتیم که به آن می پردازیم.

خودتان را معرفی بفرمایید:

بسم الله الرحمن الرحیم، بنده علیرضا حیدری نسب هستم از اعضای هیات علمی دانشگاه سیستان و بلوچستان. من با اینکه دانشجو بودم توفیق حضور در منطقه جبهه جنوب را داشتم، بعد از آن به اسارت درآمدم. جنگ در سال 1359 شروع شد. آن موقع ما در دوران دبیرستان مشغول تحصیل بودیم که در آن دوران هم قصد داشتم در جبهه حضور پیدا کنم اما این مهم به دلایل خاصی ممکن نشد. در سال 1362 در جبهه حضور پیدا کردم و قبل از من برادر بزرگترم به جبهه رفته بود. تا سال 1367 چندین مرحله به جبهه اعزام شدم، در عملیات کربلای 1 به‌عنوان مخابراتچی حاضر بودیم که در آن عملیات مجروح شدم و به مقام جانبازی نائل آمدم. قرار بود در سال 1367 درس را به پایان برسانیم و در اوج درگیری‌ها و موشک باران مناطق مرکزی ایران بود که ما هم در این مناطق با این مشکل رو به رو بودیم و از طرف دیگر بحث تسخیر فاو توسط عراق اتفاق افتاد و دانشگاه تعطیل شد. این تعطیلی خود نوعی تهدید برای دانشجویان و مراکز علمی بود. درسمان که تمام می شد باید یا برای تبلیغ به مناطق خودمان می رفتیم یا حضور در جبهه را انتخاب می‌کردیم که ماهم حضور در جبهه را انتخاب کردیم. در تاریخ چهارم خرداد 1367 بحث حمله عراق به شلمچه اتفاق افتاد و ما به همراه دوتا از برادران در خط مقدم شرکت داشتیم. یک نفر مجروح و اسیر می شود من هم به همین ترتیب اسیر شدم. و دیگر دوستان و آشنایان با ما در اردوگاه اسارات همراه بودند.

چگونه فرهنگ کتاب و کتابخوانی را بین نسل جوان گسترش بدهیم؟

متاسفانه مطالعه آثار مکتوب بویژه اگر حجیم باشد بیشتر به رویا شباهت دارد و کمتر محقق می شود. البته در سطوح مختلف لازم هست کتاب هایی نوشته شود تا میراث مکتوب تقویت شود اما اگر بخواهیم به صورت عمومی آن معارف را منتشر کنیم و به رویت خوانندگان برسانیم، باید کوتاه و گویا باشد. اگر بصورت موضوعی برخی از مباحث کار شود، به‌عنوان مثال نماز، در عرصه نماز و دعا و هر محور دیگری ممکن است که بعضی از مطالبات را افراد با ذوق به صورت مجموعه های هر چه مختصرتر بنویسند و در اختیار افراد با رده های سنتی متفاوت قرار بگیرد. البته لازم به ذکر است که داشتن مشوق هم خود باعث کمک به این موضوع می شود. شاید بحث پویانمایی و فیلم و امکانات تبلیغاتی جدید در این جهت ممکن است در ترویج و نشر این معارف و خاطرات موثرتر واقع شود. ارائه متن مکتوب بدون تصویر برای افراد با سن پایین‌تر جذاب نخواهد بود. با ابزاری مثل رسانه که تاثیرگذار است و قشر جوان و نوجوان با آن بیشتر آشنا هستند و فضای مجازی و در گروه‌های مختلف ارتباط جمعی می‌شود از این ابزار به روش کاملا هنرمندانه استفاده کرد.

سوابق کاری خودتان را در حوزه فرهنگ ایثار و شهادت بیان کنید:

در آستانه ی اتمام دوره کارشناسی بودیم که به جبهه اعزام شدم و سپس اسیر شدم. بعد از برگشت از دوران اسارت خیلی دوست داشتم اتفاقاتی که در دوران اسارت رخ داده بود و خیلی از افراد از آن اتفاقات بی خبر بودند را روی کاغذ بیاوریم. در روزهای اول به مجالسی دعوت می‌شدیم و ذکر خاطراتی داشتیم اما بحث نوشتن هم مد نظرم بود، با اینکه سابقه ای نداشتم دوست داشتم تالیفی داشته باشم. دست نوشته هایی داشتم. بعدها به معلمی و حضور در دانشگاه پرداختم، فرصت بوجود آمد تا دوباره آن نوشته های اولیه را بازبینی کنم و آنها را دوباره نوشته و تکمیل کردم. اولین نوشته و کتاب من راجب شهید محمود غزنوی یا سعیدی نسب بود، ایشان هم کلاسی و همرزم ما بودند. مجموعه ای از خاطرات همرزمان و بستگان شهید را فراهم آوردیم و چیزی تحت عنوان «فصل طواف» به سرانجام رسید و نوشته شد. بعد از آن هم «ایام اردوگاه 12» را نوشتم که در چندین نوبت در قم و این استان به چاپ رسید. در خصوص جنگ نرم هم کتابی به عنوان «خاکریز 12» به چاپ رسید و در سال 1396 کتاب سال در حوزه دفاع مقدس استان هم انتخاب شد. کتابی دیگری که تالیف شد راجع به حضور خانواده در دوران دفاع مقدس بود که نقش مادر، همسران و فرزندان و غیره را در جنگ نشان می دهد که تحت عنوان زندگی و تکلیف مداری به چاپ رسیده است. در دانشنامه آزادگان که کاری تخصصی هست هم چندین مقاله تخصصی نوشتیم و به چاپ رسید.

برنامه‌های آینده‌تان در خصوص فرهنگ ایثار و شهادت را بفرمایید:

در نظر دارم بعضی از قسمت های جذاب تر حضور در دفاع مقدس را از بقیه قسمت ها جدا کرده و آن را مختصر کرده و به بیانی ساده تر که بتواند با نوجوانان و جوانان ارتباط برقرار کند خصوصا اگر طنزگونه باشد جذابیت بیشتری خواهد داشت.

برای گسترش فرهنگ ایثار و شهادت چه باید کرد؟

نهادهای مختلفی داریم که وظیفه ی آنها ترویج ارزش های دفاع مقدس است مانند بنیاد شهید و نهادهای مختلف مثل سپاه و بنیاد حفظ آثار، اداره ارشاد و غیره که اگر این ادارات باهم هماهنگ باشند بخصوص در حوزه ترویج ارزش های دفاع مقدس می‌توانند کارهای کامل تری انجام بدهند، افراد توانمندتری را به‌کار بگیرند و برای هر رده ی سنی و مخاطبی اثر مرتبط را متناسب طراحی و برگزار کنند و بنویسند. ما هم به عنوان استاد دانشگاه در راسته کار خودمان بعضی از شهدای شاخص را به عنوان پایان نامه برای دانشجویان معرفی کردیم که در حال نوشتن است. با این کار سعی کردیم دانشجویان را با فرهنگ ایثار و شهادت بیشتر آشنا کنیم.

نقاط قوت و ضعف در این حوزه چیست؟

متاسفانه در حال حاضر کتاب هایی با حجم زیاد مخاطب زیادی ندارند و باید کارهای جدید و متناسب با نیاز جدید مخاطب انجام شود و صرفا کتاب نباشد می تواند نمایشنامه، پویا نمایی، فیلم کوتاه و بلند و غیره باشد. اگر در هر یک از این موارد از متخصصش استفاده شود نتیجه بخش است. دوران دفاع مقدس پر از گنجینه هایی است که قابلیت نشر دارد و این خود همکاری بین نهادها را می طلبد که کارهای جدید و به روز آماده و عرضه کنند و حتما مخاطب خود را خواهد داشت.

پراکندگی ها در حوزه نشر جزو ضعف ما به حساب می آید. طراحی های جدید با رویکرد جدید می تواند مخاطبین بیشتری جذب کند. اگر نهادهایی که رسالتشان ترویج فرهنگ ایثار و شهادت است بتوانند نمایشگاهی ثابت داشته باشند و تمامی آثار مربوط به این حوزه در آن جمع آوری شود می تواند باعث ترویج بیشتر ارزش ها شود. همچنین درس دفاع مقدس در دانشگاه ها بطور قوی تری معرفی شود.